معامله یا سرمایهگذاری در بازارهای مالی، امروزه به یکی از جذابترین روشهای کسب سود و درآمد تبدیل شده است. در مقایسه با گذشته و بهطور دقیقتر زمانی که اینترنت نقش چندان مهمی در اقتصاد بازی نمیکرد، بازارهای مالی امروز، گستردهتر شده و دسترسی و فرصتهای بیشتری فراهم کردهاند. دراینبین مزایای بازار فارکس در مقایسه با سایر بازارها آن را تبدیل به محبوبترین بازار مالی در سالهای اخیر کرده است.
اما مزایای فارکس کدامند و این بازار را در مقایسه با سایر بازارها در چه رتبهای قرار میدهند؟ این سوالی است که در این مقاله به آن پاسخ خواهیم داد. اگر قصد ورود به دنیای معاملات و سرمایهگذاری در بازارهای مالی را دارید یا اگر همین الان هم در آنها فعال هستید، مطالعهی این مقاله میتواند درک عمیقتری نسبت به یکی از مهمترین آنها یعنی فارکس به شما ارائه کند.
نقدینگی و حجم بازار بالا
اولین شاخصی که برای مقایسه مزایا و معایب فارکس با سایر بازارها باید به آن اشاره کنیم، نقدینگی است که در آن فارکس برتری مطلق دارد. در ابتدای سال ۲۰۲۲، ارزش معاملات روزانه در فارکس که شاخصی برای نقدینگی محسوب میشود، بیش از ۶ تریلیون دلار بود. عددی که برای مجموع بازارهای سهام در کل دنیا به کمی بیش از ۲۰۰ میلیارد دلار میرسید. تصویر زیر، حجم معاملات روزانه در فارکس را در مقایسه با مهمترین بازارهای سهام در دنیا در سال ۲۰۲۰ نشان میدهد.
حجم بزرگتر بازار فارکس به معاملهگران این امکان را میدهد که با سهولت بیشتری وارد معاملات شده یا از آنها خارج شوند. مزایای بازار فارکس در نقدینگی و حجم بالای معاملات روزانه به سود بیشتر و مطمئنتر این بازار منجر شده است. مطالعات نشان میدهند که درصد بالایی از معاملهگران فارکس، روزانه از معاملات خود سود میبرند. معاملهگرانی که از ۱۹۵ کشور دنیا در این بازار غیرمتمرکز حضور دارند تا آن را تبدیل به بزرگترین بازار مالی دنیا تبدیل کنند.
هزینه پایین تراکنش ها
یکی دیگر از مزایای بازار فارکس و دلایل سودآوری بالاتر این بازار نسبت به دیگر بازارهای مالی، هزینهی نسبتا پایینتر تراکنشها در این بازار بهویژه نسبت به بازار ارزهای دیجیتال و بسیاری از بازارهای بورس است. دلیل این موضوع نیز عدم تمرکز این بازار و نبود یک نهاد مرکزی در کنترل معاملات آن است. نهادی که درصورت وجود، کمیسیون خود را از معاملات برداشت میکرد.
تنها هزینهای که در معاملات فارکس پرداخت میشود، هزینههای اندک مرتبط با اسپردهایی است که صرافیها و کارگزاریها دریافت میکنند. این هزینه درحقیقت محل درآمد آنهاست. از مزایای بازار فارکس این است که هرچه در معاملات حرفهایتر شوید، این هزینه احتمالا کمتر بر شما تحمیل میشود. از نظر هزینهی تراکنشها شاید تنها بتوان بازار سهام (Stock Market) را برتر از فارکس دانست.
حداقل محدودیت مکانی، زمانی و معاملاتی
یکی از مهمترین مزایای بازار فارکس بهویژه نسبت به بازارهای بورس، دسترسی بیشتر به آن از نظر زمانی است. این بازار، پنج روز و نیم در هفته و به صورت ۲۴ ساعته در دسترس است. فارکس، ساعات کاری در بسیاری از نقاط جهان را پوشش داده و ازایننظر کمترین شباهتی به بازارهای سنتی دارد. این در حالی است که ساعات و روزهای معامله در بازارهای بورس محدود است. هفتهی بازار فارکس با شروع به کار بازار سیدنی در عصر روز یکشنبه آغاز و با بستهشدن بازار نیویورک در عصر روز جمعه به پایان میرسد. بازارهای اصلی فارکس یعنی سیدنی، توکیو، نیویورک و لندن نیز در چهارگوشهی دنیا پخش شدهاند که یکی از دلایل گسترش بازهی زمانی کار این بازار است.
بهطورخلاصه معامله در بازار فارکس در هر ساعت از شبانهروز و همهی روزهای هفته میسر است. مزیتی که فرصتی برای تریدرهای حرفهای با تحلیلهای دقیق است تا بتوانند در ساعات خارج از ساعات معاملات بازارهای سنتی به سودهای کلان برسند. تسریع معاملات به دلیل بازهی گستردهی زمانی معاملاتی از دیگر مزایای بازار فارکس است.
این دسترسی گسترده خود باعث یکی دیگر از مزایای فارکس نسبت به بسیاری از بازارهای مالی یعنی گستردگی محدودهی موقعیتهای معاملاتی یا Position Limits شده است. بهاینترتیب معاملهگران میتوانند از فرصتهای معاملاتی مشتقات حتی در صورت نبود خریدار یا فروشنده استفاده کنند. موضوعی که معاملات را سادهتر، آسانتر، سریعتر و احتمال کسب سود را بیشتر میکند. امکان خودکار کردن معاملات در این بازار نیز وجود دارد.
ذکر این نکته نیز ضروری است که عدم تمرکز بازار فارکس یکی از مهمترین مزایای این بازار در مقابل بازارهای سنتی است. این عدم تمرکز، سبب ورود پلتفرمهای متعدد معاملاتی با انواع نرمافزار و اپلیکیشنهای سازگار با همهی سیستمعاملها به این بازار بهعنوان کارگزار شده است.
مزایای بازار فارکس برای تریدرهای کوتاه مدت
نوسانات ارزهای بینالمللی که از اصلیترین داراییهای موردمعامله در فارکس هستند، نسبت به نوسانات بسیاری از بازارها بهویژه بورس بیشتر است. این خصیصه، خود از مزایای بازار فارکس محسوب شده و سبب شده است که این بازار، نسبت به بازارهای سنتی، فرصتهای سود بیشتری برای معاملات کوتاهمدت و اسکالپینگ فراهم کند.
در ذکر مزایا و معایب فارکس باید گفت که این بازار برای معاملات میانمدت نیز مناسب است؛ اما در معاملات بلندمدت، شاید بازار سهام گزینهی بهتری باشد. از دیگر استراتژیهای معاملاتی پربازده در فارکس میتوان به اسکالپینگ، معاملات روزانه، سوئینگ (Swing) و موقعیت (Position) اشاره کرد.
ماهیت نوسانات فارکس
بهطورکلی، نوسان در بازار فارکس، تحت تاثیر عوامل زیادی است که نسبت به سایر بازارهای مالی، متنوعتر و بیشتر هستند. این تعدد عوامل از مزایای بازار فارکس نیز محسوب شده و از تحولات ژئوپولتیک، وضعیت اقتصادی، سیاستهای دولتها، سازمانها و شرکتهای مالی بزرگ تا اتفاقات طبیعی مانند زلزله در منطقهای از دنیا، را در بر میگیرد. این عوامل هریک میتوانند ارزش ارزهای بینالمللی را دستخوش تغییر کنند. موضوعی که درنهایت به ایجاد نوسان در بازار فارکس منجر میشود. ازایننظر، فارکس بازاری با حساسیت یا Sensitivity بالا محسوب میشود. نوسان قیمت، یک عامل کمکی برای پیشبینی روند احتمالی بازار محسوب شده و تریدرها از آن برای تعیین زمان خروج خود از معاملات استفاده میکنند.
از مزایای بازار فارکس نسبت به بازارهای پرتلاطم دیگر مانند ارزهای دیجیتال تفاوت ماهوی جنس نوساناتش است. نوسانات فارکس، زیاد؛ اما قابلپیشبینیتر هستند و وابستگی کمتری به دیگر بازارهای مالی دارند. اما نوسانات در بازار ارزهای دیجیتال یا بورس میتواند ناشی از تصمیمات فردی مدیران، موسسات و یا حتی اشتباهات آنها باشد. موضوعی که بحران بازار ارزهای دیجیتال در ماههای گذشته با سقوط استیبلکوینها ترا و لونا بر آن صحه میگذارد.
اهرمهای بالا و عدم محدودیت در معاملات جهت دار
همهی بازارهای مالی، امکان معاملات اهرم یا لوریج (Leverage) ندارند اما فارکس از این مزیت برخوردار بوده و بنابراین فرصت معاملاتی بیشتری نسبت به بسیاری از بازارهای مالی سنتیتر دارد. علاوه بر این، بسیاری از کارگزاران، نسبتهای اهرمی بالایی را نیز ارائه میدهند که یکی از مهمترین مزایای بازار فارکس محسوب میشود. این نسبت در بسیاری از کارگزاریها از ۵۰:۱ شروع شده و تا بیش از ۱۰۰:۱ یا حتی ۵۰۰:۱ نیز ادامه پیدا میکند. در مقام مقایسه میتوانیم به متوسط این نسبت در بازار سهام یعنی ۲:۱ و در بازار معاملات آتی (Futures) یعنی ۱۵:۱ اشاره کنیم. اهرمهای بالا در شرایط عدم نوسان نیز به کمک معاملهگران میآیند.
نسبت لوریج بالا سبب شده است که معاملهگران با سرمایهی اندک نیز امکان ورود به موقعیتهای عالی و کسب سودهای کلان را داشته باشند. این امکان آغشته به ریسک برای معاملهگران حرفهای به معنی کسب سود زیاد از تغییرات اندک در ارزش جفتارزها و داراییهاست.
برخلاف بازار سهام که بیش از هر بازار دیگری با بازار فارکس مقایسه میشود، برای انجام معاملات جهتدار (Directional) در فارکس هیچ محدودیتی ندارید. موضوعی که از دیگر مزایای بازار فارکس محسوب شده و ناشی از نقدشوندگی بالای ارزهای بینالمللی است. کارگزاران نیز هیچ کارمزدی برای این معاملات دریافت نمیکنند.
بهترین بازار مالی برای مبتدیان
هدف از این تصویر نشان دادن سهولت ورود به فارکس برای مبتدیان است.
مکانیسم ساده، شفافیت و امکان پیشبینی آسانتر وضعیت جفتارزها و داراییها ازجمله دیگر مزایای فارکس هستند. بههمیندلیل بسیاری از کارشناسان، این بازار را بهترین گزینهی تازهکاران برای ورود به عرصهی بازارهای مالی میدانند. علاوه بر اینها، میتوانید با سرمایهی اندک وارد این بازار شوید. حداقل این سرمایه در بسیاری از کارگزاریها بهطور متوسط برابر با ۱۰۰۰ واحد از دارایی موردنظر است.
از دیگر مزایای بازار فارکس برای مبتدیان، امکان کار با محیط دموی این بازار است. محیط دموی بازار فارکس یک محیط شبیهسازیشده آموزشی و آزمایشی برای آشنایی با محیط این بازار و یافتن بهترین شیوهی معاملاتی با توجه به میزان سرمایه، ساعات معاملاتی و انتظارات شماست.
ریسک حداقلی
ریسک حداقلی را نیز باید جزء مزایای بازار فارکس در مقایسه با بسیاری از بازارهای مالی بهشمار آورد که خود مدیون عوامل زیر است:
- امکان ورود با سرمایهی حداقلی
- نقدینگی بالا
- نوسانات بالا
- پذیرش بالا در بسیاری از کشورها از نظر قانونی
علاوه بر این در فارکس، امکان معامله به روش پوشش ریسک (Hedging) را نیز خواهید داشت. امکانی که ریسک معاملات در فارکس را بیشازپیش کاهش میدهد. در این روش، معاملهگران چندین موقعیت معاملاتی را برای جفتارزهای مختلف؛ اما مرتبط باز میکنند. بهاینترتیب ضرر یک معامله، با سود معاملهی دیگر جبران شده یا به حداقل، کاهش مییابد.
لازم به ذکر است که نهادهای متعددی از کشورهای مختلف ازجمله آمریکا، استرالیا، هند، انگلیس و ژاپن تاکنون در قانونگذاری برای بازار فارکس نقش دارند.
سخن آخر درباره مزایای بازار فارکس
بررسی مزایا و معایب فارکس بهعنوان یکی از شناختهشدهترین بازارهای مالی از ضرورتهای ورود به آن است. این بازار از نظر حجم معاملات روزانه، بزرگترین بازار مالی است. واقعیتی که شاخصترین مزیت این بازار نسبت به بازارهای مالی دیگر نیز محسوب میشود. حجم بالای معاملات روزانه و نقدینگی بالا، خود نتیجهی عدم تمرکز این بازار و دسترسی بالا به آن است. نتایجی که ریسک معاملات این بازار را کاهش و سوددهی آن را افزایش دادهاند.
فارکس، مقایسه با دیگر بازارهای مالی، شامل هزینههای تراکنش کمتری بوده و سازگاری بالایی با معاملات کوتاهمدت و میانمدت دارد. این سازگاری، نتیجهی نوسانات تقریبا همیشگی داراییهای موردمعامله در این بازار بوده و انجام معاملات روزانه و اسکالپینگ را آسانتر میکند.
از دیگر مزایای بازار فارکس ، امکان انجام معاملات اهرم با نسبتهای بالاست. معاملاتی که ممکن است به سودهای کلان با حداقل سرمایهی ورودی به موقعیت معاملاتی منجر شوند. فارکس، بهترین بازار برای مبتدیان محسوب شده و حداقل ریسک را نسبت به دیگر بازارهای مالی دارد. بااینحال برای بهرهمندی از همهی این مزایا انتخاب کارگزاری مطمئن و اتخاذ استراتژی حسابشده از شروط اساسی محسوب میشوند.